Słownik przedsiębiorcy

 

Akredytywa

Akredytywa jest formą rozliczeń bezgotówkowych za pośrednictwem banku i jest najczęściej stosowana jako zabezpieczenie interesów stron transakcji handlowej. Stosowana jest zarówno w obrocie zagranicznym, jak i krajowym. Dokument określający warunki tych rozliczeń, zwany jest również listem kredytowym (ang. Letter of Credit, L/C, LC, LOC).

Aktywa finansowe

Aktywa jest to ogół środków gospodarczych znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej lub prawnej, zaś przez aktywa finansowe (inaczej instrumenty finansowe) należy rozumieć środki pieniężne (aktywa pieniężne) oraz należności od osób i instytucji, które znajdują się w naszym posiadaniu. Do aktywów pieniężnych zalicza się krajowe środki płatnicze, waluty obce, dewizy, jak również naliczone od nich odsetki. Należności od osób i instytucji mogą mieć z kolei charakter długów (gdy na podstawie zawartych umów ktoś jest nam winny określone środki – np. pożyczki, weksle, kredyty, umowy sprzedaży z odroczonym terminem płatności, lokaty terminowe, bony skarbowe, obligacje skarbu państwa), mogą też być prawami do własności (np. akcją dającą prawo do własności firmy albo udziałem).

Aktywa obrotowe

Są to składniki majątku przedsiębiorstwa, które zamieniane są w środki pieniężne lub zużywane w trakcie normalnego cyklu operacyjnego (produkcyjnego) lub w czasie krótszym niż 12 miesięcy. Zaliczamy do nich: zapasy, należności krótkoterminowe i inwestycje krótkoterminowe.

Amortyzacja

Amortyzacja oznacza rozłożenie wartości na pewien okres. Mówi się czasem o amortyzacji kredytu (myśląc o rozłożeniu jego spłaty na ustalony w umowie czas), ale najczęściej pojęcie to odnosi się do amortyzacji księgowej. W tym znaczeniu amortyzacja jest to proces utraty wartości majątku trwałego wskutek jego eksploatacji - zużycia fizycznego lub ekonomicznego (np. w wyniku postępu technicznego).

Analiza finansowa przedsiębiorstwa

Jest to zespół metod umożliwiających postawienie diagnozy sytuacji finansowej badanego podmiotu gospodarczego, a także wskazanie rekomendacji do dalszej działalności. Zazwyczaj przygotowywana jest dla władz i właścicieli przedsiębiorstwa lub jego inwestorów. Analiza finansowa pozwala na szybki pomiar wyników i ocenę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

Bilans

Bilans to zestawienie aktywów i pasywów określonej jednostki organizacyjnej (np. przedsiębiorstwa, instytucji publicznej, fundacji) na początek i koniec okresu operacyjnego (obrachunkowego). Bilans ukazuje stan majątkowy danego podmiotu w danym momencie.

W organizacjach prowadzących księgowość według zasad pełnej rachunkowości, bilans należy do obowiązkowych sprawozdań finansowych. Z jednej strony jest w nim ujmowany majątek danego podmiotu (aktywa), z drugiej kapitał, czyli źródła finansowania majątku (pasywa). W bilansie sumy aktywów i pasywów muszą być takie same. Jedną z pozycji bilansu jest zysk (strata), co umożliwia powiązanie bilansu z drugim obowiązkowym sprawozdaniem - rachunkiem zysków i strat (rachunkiem wyników).

Cesja

Cesja (inaczej przelew praw) służy przeniesieniu praw własności do wierzytelności z jednego podmiotu na inny, w tym także praw do roszczeń (np. o odsetki). Podstawą cesji jest umowa cywilnoprawna, na podstawie której wierzyciel (cedent, cedujący) przenosi swoją wierzytelność, którą ma w stosunku do dłużnika na osobę trzecią (cesjonariusza, cesjobiorcę), przy czym do cesji może dojść bez zgody, a nawet wiedzy dłużnika. Niekiedy – gdy tak stanowi przepis szczególny umowy lub strony umowy tak ustaliły - dla ważności cesji konieczne będzie jeszcze zawarcie drugiej umowy, która ostatecznie dokona przeniesienia praw. Umowy cesji w obrocie gospodarczym zawierane są dość często zarówno przez osoby fizyczne, jak i przedsiębiorców.

Dywersyfikacja portfela

Inwestycje na rynku kapitałowym są nierozerwalnie związane z ryzykiem finansowym. Ryzyko inwestowania w obligacje powszechnie uznaje się za bardzo niskie, przy akcjach wspomina się już o dużym ryzyku ze względu na możliwe wahania cen akcji w krótkim terminie, zaś opcje i kontrakty terminowe są powszechnie uznawane za kwintesencję ryzyka finansowego. Poziom ryzyka jest więc zróżnicowany w zależności od rodzaju instrumentów finansowych, w które chcemy inwestować środki pieniężne, jak również zależy od indywidualnych preferencji (każdy inaczej określa dopuszczalny poziom ryzyka).

Emitent

Emitentem jest podmiot wystawiający lub emitujący papiery wartościowe i ogłaszający ich sprzedaż we własnym imieniu i na własny rachunek. Może to być osoba fizyczna, przedsiębiorstwo (np. spółka akcyjna lub bank), Skarb Państwa (obligacje skarbowe), a w przypadku obligacji komunalnych - jednostki samorządu terytorialnego, związki tych jednostek, spółki komunalne i inne podmioty posiadające osobowość prawną, które wykonują lub będą wykonywać zadania z zakresu użyteczności publicznej.

Inkaso

Inkaso jest formą rozliczeń bezgotówkowych pomiędzy stronami transakcji handlowej. Uczestnikami inkasa są: podawca (eksporter, sprzedający), bank podawcy, bank pośredniczący (inkasujący) oraz płatnik (importer, kupujący).

Leasing

Leasing jest umową cywilnoprawną, z której chętnie korzystają przedsiębiorcy. Jest to forma finansowania inwestycji polegającą na uzyskaniu środków inwestycyjnych w zamian za ustalony czynsz, bez konieczności bezpośredniego zakupu tych środków.

Monitoring bieżących należności

Przez monitoring bieżących należności rozumieć całokształt działań podejmowanych przez wierzyciela lub w jego imieniu przez wskazane przez niego podmioty, które mają na celu stałą komunikację z jego klientami (i jednocześnie dłużnikami) i przypominanie im o konieczności dokonania zapłaty należności, których termin jeszcze nie upłynął, ale się zbliża (termin zapadalności). Celem tych działań jest zapobieganie powstawaniu przeterminowanych należności mających wpływ na utrzymanie płynności finansowej przedsiębiorstwa.

Płynność finansowa

Płynność finansowa jest to zdolność podmiotu gospodarczego do terminowego regulowania bieżących (krótkoterminowych, płatnych w ciągu 12 miesięcy) zobowiązań finansowych. Opóźnienia w wywiązywaniu się z bieżących zobowiązań mogą obniżać zaufanie kontrahentów i banków lub innych instytucji kredytujących do firmy, co w skrajnych przypadkach może doprowadzić do jej bankructwa.

Zachowanie płynności finansowej oznacza, że przedsiębiorstwo dysponuje wystarczającymi zasobami finansowymi (gotówką i wierzytelnościami) oraz środkami obrotowymi, które można zamienić na gotówkę, żeby w każdej chwili, gdyby to było konieczne, uregulować swoje bieżące zobowiązania. Im szybciej przedsiębiorstwo może pozyskać w ten sposób gotówkę na realizację zobowiązań, tym wyższa jest jego płynność finansowa.

Tytuł egzekucyjny

Jest to orzeczenie sądowe lub inny dokument urzędowy stwierdzający istnienie i treść roszczenia wierzyciela, a tym samym istnienie i treść zobowiązania dłużnika do spełnienia świadczenia. Aby tytuł egzekucyjny mógł być wykonany, musi mieć nadaną klauzulę wykonalności (staje się wówczas tytułem wykonawczym). Jest to zazwyczaj stwierdzenie sądu, że przedstawiony przez wierzyciela tytuł egzekucyjny nadaje się już do wykonania (np. w związku z upływem terminu) i że może być rozpoczęte postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi.

Katalog tytułów egzekucyjnych określony został w kodeksie postępowania cywilnego oraz innych ustawach (np. prawie bankowym). Zalicza się do nich między innymi:
- Prawomocne orzeczenie sądu lub orzeczenie sądu podlegające natychmiastowemu wykonaniu, a także ugoda sądowa,
- Orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu,
- Wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed sądem polubownym, jak również ugoda zawarta przed mediatorem,
- Inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej,
- Akt notarialny, w którym dłużnik (także osoba trzecia nie będąca dłużnikiem osobistym, np. właściciel nieruchomości obciążonej hipoteką) poddał się egzekucji i który obejmuje realizację określonego świadczenia względem wierzyciela.

Upadłość

W sytuacji, gdy dłużnik będący przedsiębiorcą nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań (tzn. wówczas gdy wierzyciel ma prawnie możliwość żądania realizacji przysługującej mu wierzytelności na przykład w związku z nadejściem terminu świadczenia, ale dłużnik nie jest w stanie spełnić tego świadczenia), wówczas mamy do czynienia z niewypłacalnością dłużnika w rozumieniu ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze.

Windykacja należności

Windykacja jest to proces dochodzenia roszczenia pieniężnego od dłużnika. Zgodnie z kodeksem cywilnym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić ( art. 353§ 1). Jest to zgodne z jedną z najważniejszych zasad obrotu gospodarczego: pacta sunt servanda – umów należy dotrzymywać. O spełnienie świadczenia może zwrócić się sam wierzyciel, ale obecnie w życiu gospodarczym częściej w imieniu wierzyciela występuje tu wyspecjalizowana firma windykacyjna.

Windykacja jest naturalnym narzędziem mobilizowania dłużników do terminowego płacenia swoich zobowiązań. Ma szczególne znaczenie w życiu gospodarczym, zwłaszcza gdy nie wszyscy kontrahenci regulują terminowo swoje zobowiązania, zaś postępowanie sądowe nie zapewnia przedsiębiorcom szybkiego rozstrzygnięcia sporu i egzekucji należności.

Proces windykacji powinien być szczegółowo zaplanowany i realizowany w zgodzie z prawem. Zazwyczaj w pierwszej kolejności firma windykacyjna zapoznaje się z sytuacją dłużnika, zdobywając na jego temat informacje ze źródeł oficjalnych i nieformalnych. Wachlarz narzędzi windykacyjnych może być bardzo szeroki. Na proces windykacji składa się ciąg działań podejmowanych w stosunku do dłużników mających na celu przypominanie o długu, wskazywanie negatywnych skutków nie wypełnienia zobowiązania oraz nakłanianie do zwrotu należności wierzycielowi. Działania te mogą polegać zarówno na rozmowach telefonicznych, wysyłaniu e-maili, SMS, listów, faksów, a nawet na wizycie w siedzibie lub miejscu zamieszkania dłużnika.

Zazwyczaj postępowanie windykacyjne prowadzone jest w oparciu o umowę zlecenia. Środki pieniężne odzyskane od dłużnika przekazywane są na rachunek bankowy zleceniodawcy, który następnie odprowadza na rzecz firmy windykacyjnej prowizję. Z usługi windykacji często korzystają banki, starając się odzyskać na przykład niespłacone kredyty.

Zysk

W potocznym rozumieniu zysk jest to po prostu nadwyżka przychodów ze sprzedaży nad wszystkimi kosztami, jakie przy danej transakcji zostały poniesione. W ekonomii znaczenie tego pojęcia jest podobne – jest to kwota, jaka pozostaje po odjęciu kosztów od przychodów przedsiębiorstwa w danym okresie rozliczeniowym. Inaczej mówiąc jest to dodatni wynik finansowy w działalności przedsiębiorstwa.

Zysk jest jednym z najważniejszych mierników w działalności gospodarczej, pozwalającym określić, czy działalność przedsiębiorstwa jest opłacalna czy nie. Warto podkreślić, ze zysk nie określa bezpośrednio efektywności gospodarowania czy inwestowania. To opisuje rentowność danego przedsięwzięcia.

Zysk to również jedno z pojęć z zakresu rachunkowości i zarazem pozycja bilansu. Przeciwieństwem zysku jest strata.

 

Źródło: zrozumfinanse.pl